Ευχαριστώ, αλλά όχι άλλα Άρματα Μάχης;

Τα τανκς μπορεί να είναι οι βασιλιάδες ενός χερσαίου πολέμου, ωστόσο αν τα όπλα έρθουν από ψηλά, τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν.

Προοίμιο.

Το άρμα μάχης υπήρξε βασικό πλεονέκτημα στο πεδίο της μάχης από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, εξελισσόμενα από ένα σε μεγάλο βαθμό αναποτελεσματικό περίεργο στο νικητή των μαχών αργότερα στον εικοστό αιώνα. Εκατό χρόνια ανάπτυξης έχουν μετατρέψει ένα μηχάνημα σε δολοφόνο, ωστόσο με την πάροδο του χρόνου  το μηχανοποιημένο ιππικό του σήμερα μπορεί να βρίσκεται στο σκουπίδι του αύριο. Αυτό το άρθρο θα ρίξει μια ματιά στο πώς ήταν, είναι το τανκ, αλλά μπορεί να μην είναι ο πρωταθλητής του πεδίου μάχης του μέλλοντος.

Πρώτες εξόδοι.

Τα πράγματα το 1916 ήταν πολύ διαφορετικά.

Πέρα από τις παραξενιές που ονειρεύτηκε ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, το πρώτο πρακτικό τανκ που χρησιμοποιήθηκε στον πόλεμο ήταν το βρετανικό τανκ Mk I του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Ηταν βασικά ένα παραλληλόγραμμο σε ράγες με πυροβόλα όπλα έξι λιβρών που εκτοξεύονταν από τα πλάγια και όσο καινοτόμο κι αν ήταν δεν έκανε τίποτα ιδιαίτερα καλά. Πέρα από την καταιγίδα που έκανε η εμφάνισή του, ήταν οπλισμένο, υποτροφοδοτημένο, θωρακισμένο, υπέρβαρο και με υπερπλήρωμα. Το γεγονός ότι δεν ήταν τόσο αποτελεσματικό  δεν προκαλεί έκπληξη αν θυμηθούμε πόσο καινοτόμο ήταν κάτι τέτοιο το 1916, ωστόσο η πρόοδος στην τεχνολογία της αυτοκινητοβιομηχανίας καθώς και η εμπειρία στο πεδίο της μάχης εξασφάλισαν ότι ένα κακοσχηματισμένο κουτί στους τροχούς εξελίχθηκε σύντομα σε κάτι πολύ περισσότερο στις  τακτικές μάχες των δυνάμεις που το χρησιμοποίησαν.

Καινοτομίες του Μεσοπολέμου.

Πολλά είχαν αλλάξει από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μετά την ανακωχή, οι στρατιωτικές δαπάνες μειώθηκαν προφανώς, ωστόσο η ανάπτυξη συνεχίστηκε, αλλά όχι με τον ίδιο ρυθμό όπως κατά τη διάρκεια του πολέμου. Κατά τη μεταπολεμική περίοδο, ορισμένα κράτη κατέβαλαν επιτυχείς προσπάθειες για τη βελτίωση του συνολικού σχεδιασμού, με μια σειρά βιώσιμων εξελίξεων που παρατηρήθηκαν στις δεκαετίες του 1920 και του 30. Τα είκοσι πέντε χρόνια μεταξύ των πολέμων είδαν μια πολύ πιο αποτελεσματική κίνηση του κύριου οπλισμού σε έναν περιστρεφόμενο πυργίσκο στην κορυφή του οχήματος, καθώς και προτεραιότητα στην κινητικότητα και την ταχύτητα μεταξύ χωρών. Αυτά τα έργα δεν παρήγαγαν μόνο καλύτερα άρματα μάχης, αλλά διάφορες κατηγορίες, από ελαφρύτερα μηχανήματα όπως το αυτοκίνητο μάχης M1 καθώς και βαρύτερα τανκς που τότε ήταν γνωστά ως «μεσαία τανκς». Τα βαρύτερα Main Battle Tanks (MBTs) όπως το German Tiger δεν κατασκευάστηκαν σε κανέναν αριθμό έως ότου ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν πραγματικά σε εξέλιξη.

The Acme of Armor.

Το Τ-34 μπορεί να μην έχει την τεχνολογία του σήμερα, αλλά το καλούπι του Κύριου Άρματος Μάχης (MBT) είχε χυθεί.

Δεν χρειάζεται να εξιστορήσουμε τις αναρίθμητες εμπλοκές αρμάτων μάχης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά με όλες τις πλευρές του ευρωπαϊκού θεάτρου να διαθέτουν πολύ μεγαλύτερες και αποτελεσματικές μηχανές, το τανκ έφτασε στο ζενίθ του καθώς επιχειρήσεις όπως οι Barbarossa, Bagration και Overlord χρησιμοποιούσαν πανοπλίες ως κρίσιμο στοιχείο στις επιθέσεις τους κατά του εχθρού. Ήταν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου που ως επί το πλείστον τα ελαφρύτερα άρματα μάχης έπεσαν σε αδυναμία, η ευπάθειά τους τα έκανε εύκολη λεία σε μεγαλύτερα άρματα μάχης, ενώ δεν ήταν τόσο αποτελεσματικά ενάντια στο απροστάτευτο πεζικό όσο θα ήθελαν. Τα άρματα μάχης Tiger, Sherman, Panzer και T-34 είχαν όλα τα ισχυρότερα και τα αδύναμα σημεία τους, ωστόσο καθώς η σύγκρουση έφτασε στο τέλος της, εμφανίστηκαν επαναστατικά αντιαρματικά όπλα που προοιωνίζονταν μια νέα εποχή. Τα τεθωρακισμένα οχήματα μπορεί να ήταν ο θάνατος του πεζικού σε όλη την Ευρώπη,

Πυρομαχικά κατά πανοπλίας.

Όπλα όπως το μπαζούκα μπορεί να ήταν αναποτελεσματικά εκείνη την εποχή, αλλά θα έρθουν πολύ μεγαλύτερα πράγματα.

Τα τελευταία ογδόντα περίπου χρόνια σημειώθηκαν πληθώρα εξελίξεων στις βελτιώσεις για τα άρματα μάχης, ωστόσο η βασική μορφή παρέμεινε η ίδια όπως φάνηκε στον απόηχο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν στα τελευταία στάδια της επακόλουθης παγκόσμιας σύγκρουσης που οι πύραυλοι Panzerfaust και Bazooka χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά εναντίον τεθωρακισμένων οχημάτων, ωστόσο αυτοί οι πρώτοι φορητοί από άνθρωπο πύραυλοι δεν ήταν αποτελεσματικοί και δεν είχαν βεληνεκές και ακρίβεια. Τα τελευταία ογδόντα χρόνια οι εξελίξεις σε αυτόν τον τομέα έχουν προοδεύσει αλματωδώς, αυτά τα νέα συστήματα χρησιμοποιούν οτιδήποτε από μικρούς πυραύλους έως εκτοξευτές τοποθετημένους σε όχημα, οι οποίοι είναι θανατηφόροι και ακριβείς σε εμβέλεια έως και πέντε μιλίων.

Ωστόσο, δεν ήταν όλα μονόπλευρα, με το Explosive Reactive Armor, το Chobham Armor και μια σειρά από συστήματα ραντάρ που εμποδίζουν τους εισερχόμενους πυραύλους να καταστρέψουν τη δεξαμενή. Κατά τη διάρκεια δεκαετιών, έχει επιτευχθεί μια λογική ισοτιμία μεταξύ επίθεσης και άμυνας, ωστόσο τους τελευταίους μήνες μπορεί να έχουμε δει τον θάνατο για το τανκ όπως το γνωρίζαμε τον περασμένο αιώνα.

Θάνατος από ψηλά.

Τα drones που μπορούν να εκτοξεύσουν πυραύλους μπορεί να είναι θανατηφόρα, ωστόσο τα καμικάζι μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματικά, αλλά πολύ φθηνότερα.

Το τανκ και το αεροσκάφος είναι δύο από τις τεχνολογίες που έχουν ωφελήσει περισσότερο τον πόλεμο και η αλληλεπίδρασή τους στο σύγχρονο πεδίο μάχης μπορεί κάλλιστα να σημαίνει το τέλος για ένα από αυτά. Με τα επαναχρησιμοποιήσιμα UAV καθώς και τα drones καμικάζι να γίνονται συνηθισμένα, δεν χρειάζεται οραματιστής να υποστηρίξει τις δυνατότητες των μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Για να κατανοήσουμε τα δυνατά σημεία που δίνουν στους διοικητές στο πεδίο της μάχης, πρέπει πρώτα να μελετήσουμε τις αδυναμίες των τανκς.

Η διάταξη του σύγχρονου τανκ είναι ελάχιστα διαφορετική από εκείνες πριν από εκατό χρόνια, καθώς είναι ένα βαριά θωρακισμένο κουτί σε ράγες με ένα μεγάλο όπλο στην κορυφή. Υπήρξαν προφανώς τεράστιες πρόοδοι σε κάθε πτυχή της απόδοσής του, ωστόσο μια ανησυχία τις τελευταίες δεκαετίες στη Δύση είναι η αυξανόμενη θωράκιση και τα συστήματα που έχουν προκαλέσει. Από λίγο περισσότερους από σαράντα τόνους στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, αυτά τα τέρατα πλησιάζουν σε ορισμένες περιπτώσεις τους εβδομήντα τόνους σήμερα.

Ως έχουν, ακόμα και παρά τις τροποποιήσεις και τις καινοτομίες που φέρουν τώρα, εξακολουθούν να είναι διαμορφωμένα ώστε να αντιστέκονται καλύτερα στις επιθέσεις από το πλάι και το μπροστινό μέρος και όχι από πίσω ή από πάνω. Με τον κίνδυνο από τα μικρά αεροσκάφη που έρχονται από ψηλά, αυτό θα σήμαινε ότι για να επιβιώσει, θα έπρεπε να αυξηθεί η λεπτότερη θωράκιση στο πάνω μέρος της δεξαμενής, καθιστώντας τα προβλήματα του τρέχοντος βάρους ακόμη πιο έντονα. Εν ολίγοις, εκτός εάν τα ενεργά συστήματα μπορούν να βελτιωθούν σημαντικά, ένα τανκ θα είναι ολοένα και πιο καθιστή πάπια στο σύγχρονο πεδίο μάχης.

Δυνατά από τις αδυναμίες.

Η χρήση μεγαλύτερων drones έχει γίνει συνηθισμένη στις μέρες μας, ωστόσο η τρέχουσα σύγκρουση στην Ουκρανία έχει δείξει στον κόσμο την αξία των φθηνών σκαφών καμικάζι και πώς μπορούν να είναι τόσο αποτελεσματικά. Σε πολύ μεγάλο βαθμό, αυτό κατέστη δυνατό μόνο μέσω της προόδου και της σμίκρυνσης ορισμένων βασικών εξαρτημάτων, με το drone Geran-2 να είναι μια εξαιρετική περίπτωση. Τα όπλα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στο εγγύς μέλλον (και που σίγουρα θα είναι υπό ανάπτυξη σήμερα) θα είναι αρκετά φθηνότερα και θα ταιριάζουν καλύτερα στον ρόλο κατά της θωράκισης.

Αν χρησιμοποιούσαμε το Geran-2 ως παράδειγμα του τι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σήμερα, ένα drone που μπορεί να πετάξει για εκατοντάδες μίλια είναι κάτι παραπάνω από ικανό να περιπλανηθεί για ώρες και μετά να χτυπήσει σε μια δεξαμενή όταν εμφανιστεί. Στην άλλη όψη του νομίσματος, ένα άρμα T-72 σε επίπεδο βάσης έχει τιμή περίπου δύο εκατομμυρίων δολαρίων όταν είναι καινούργιο, ενώ το drone φτάνει περίπου είκοσι χιλιάδες. Με άλλα λόγια, ένα drone που θα ήταν απόλυτη υπερβολή σε ένα τανκ είναι το ένα εκατοστό της τιμής της λείας του. Εάν χρησιμοποιούνται ειδικά σκάφη αντί για αυτά που βρίσκονται ήδη σε λειτουργία, αναμένετε ότι αυτό το περιθώριο θα είναι πολύ μεγαλύτερο.

Ποσότητα με Ποιοτικά Αποτελέσματα.

Το ρωσικό drone καμικάζι Lancet έχει δει ευρεία χρήση στην τρέχουσα σύγκρουση κατά της ουκρανικής πανοπλίας.

Καθώς τα drones καμικάζι γίνονται φθηνότερα και ταιριάζουν καλύτερα σε συγκεκριμένους ρόλους, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πολύ μεγαλύτερους αριθμούς. Όπως έχει παρατηρηθεί στους ουρανούς των ουκρανικών πόλεων τις τελευταίες εβδομάδες, σμήνη drones τείνουν να κατακλύζουν τα συστήματα και ένα μπαράζ αυτών των αεροσκαφών που εκτοξεύονται από κοντά δεν θα προκαλέσει χάος και θύματα μόνο στα τεθωρακισμένα οχήματα, αλλά και στα στρατεύματα που τα συνοδεύουν. Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις και η εκπαίδευση έχουν καταλήξει να δίνουν υπερβολική σημασία τόσο στα άρματα μάχης όσο και σε άλλα τεθωρακισμένα μέσα, και σε περίπτωση που αυτά εξουδετερωθούν ή καταστραφούν, το δόγμα του σχολικού βιβλίου για το πεδίο μάχης θα δει το βιβλίο κανόνων να πετιέται από το παράθυρο. Το δόγμα που συνοδεύει τον πόλεμο έχει καθιερωθεί εδώ και δεκαετίες, ωστόσο οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις θα πρέπει ως αποτέλεσμα να δουν μια εξίσου γρήγορη επανεξέταση από την πλευρά των στρατιωτικών διοικητών.

Απών Αρμάτα.

Πολλή δημοσιότητα περικύκλωσε το ρωσικό T-15 Armata τανκ όταν ανακοινώθηκε από τη Ρωσική Ομοσπονδία πριν από αρκετά χρόνια. Από τότε, ελάχιστα έχουν ειπωθεί και ακόμη λιγότερο δει για το νέο τανκ της Ρωσίας. Πολλοί δυτικοί ειδήμονες ισχυρίζονται ότι η Ρωσία δεν έχει την πολυτέλεια να το παράγει, ωστόσο κοιτάζοντας τον αριθμό των πυραύλων (μερικοί από αυτούς υπερηχητικοί) που έχουν χρησιμοποιηθεί από τον Φεβρουάριο, τα χρήματα δεν είναι ένα από τα ελλείμματα της Μόσχας. Αυτό που μπορεί να συμβαίνει είναι ότι διορατικοί στρατηγοί με όραμα για μελλοντικές εξελίξεις έχουν ήδη δει τα γράμματα στον τοίχο, και με τη Ρωσική Ομοσπονδία να έχει ήδη χιλιάδες άρματα μάχης που είναι τουλάχιστον εύλογα κατάλληλα για τον σκοπό τους, θα ήταν έξυπνο να περιμένετε έως ότου υπάρξει καλύτερη κατανόηση σχετικά με την απειλή που μπορεί να αποτελούν τα νέα όπλα πριν θέσετε το νέο μηχάνημα στην παραγωγή. Το αμερικανικό Abrams βρίσκεται σε υπηρεσία για πάνω από σαράντα χρόνια τώρα και ένα έθνος που έχει μια τάση να ρίχνει δισεκατομμύρια σε εμβληματικά οπλικά συστήματα θα έπρεπε μέχρι τώρα να έχει τουλάχιστον ένα σαφές όραμα για τον διάδοχό του. Αυτό πάλι δεν συνέβη, καθώς ο ηλικιωμένος Abrams διατηρείται στην υπηρεσία για όσο διάστημα κρίνεται κατάλληλος με μόνο όνειρα και εικασίες για το τι βρίσκεται στο μέλλον.

Περίληψη.

Οι μεγάλοι πόλεμοι του περασμένου αιώνα έχουν δει την έλευση και την επακόλουθη κορύφωση της τεθωρακισμένης και της αεροπορικής δύναμης, ωστόσο στον σημερινό κόσμο της επιταχυνόμενης ανάπτυξης και των νέων δογμάτων, είναι πολύ πιθανό το ένα θανατηφόρο όπλο να είναι ο θάνατος του άλλου. Καθώς οι στρατοί και το προσωπικό τους είναι πιο γνώστες της τεχνολογίας, οι βάναυσοι που έτρεχαν ανεξέλεγκτα στα πεδία των μαχών του χθες μπορεί τώρα να γονατίσουν από πεταλούδες με βόμβες, οικονομικά και στρατιωτικά ελαφριά βαράκια που είναι οι νέοι βασιλιάδες στον πόλεμο, γεγονός που κάνει τους ηγέτες τους βασιλιάδες. ο κόσμος.

Τον τελευταίο μήνα είδαμε τα «μοτοποδήλατα Γεράν » να σπέρνουν τον όλεθρο στην Ουκρανία, ωστόσο σε έναν κόσμο που αλλάζει γρηγορότερα μέρα με τη μέρα, οι νέες τεχνολογίες θα μπορούσαν κάλλιστα να επισπεύσουν το τέλος μιας από τις μηχανές που έχει φτάσει να χαρακτηρίζει την καταστροφική φύση του σύγχρονου πολέμου. 

Και κάπου εκεί έρχεται το ερώτημα. Γιατί η Ελλάδα να πετάξει δύο δισεκατομμύρια για την αναβάθμιση των Γερμανικών Leopard; 

Μήπως να αγοράζαμε ή να κατασκεύαζαμε με τα ίδια χρήματα  10.000 μη επανδρωμένα τύπου Geran και να σκορπίσουμε το φόβο στον Εξ ανατολάς κίνδυνο που θα εξαναγκαστει σε μια τέτοια περίπτωση να ξοδέψει δεκάδες δις σε αμυντικά συστήματα αεράμυνας;